Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego

Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego
w Publicznej Szkole Podstawowej im. Stefana Żeromskiego
w Rudzie Malenieckiej

Rok szkolny 2022/2023

Akty prawne regulujące doradztwo w szkole

• Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity: Dz. U. z 1996 r., Nr 67, poz. 329 ze zm.) zobowiązuje placówki oświatowe do „przygotowania uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia”.
• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982r . - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2003 r., Nr 118,
  poz. 1112, Nr 137, poz.1304, Nr203, poz. 1966, Nr 228, poz.2258 oraz z 2004r.,
  Nr 96, poz. 959 i Nr 179, poz. 1845) dotyczy zasadności zatrudnienia w szkole doradcy zawodowego.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. z 2001r. Nr 61, poz. 624, z 2002 r. Nr 10, poz. 96, z 2003 r. Nr 146, poz. 1416) nakładają na dyrektorów i rady pedagogiczne „obowiązek organizacji wewnątrzszkolnego systemu poradnictwa zawodowego oraz zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia
  i zawodu".
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. 2013.532 z dnia 7 maja 2013 r.). Zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu oraz planowaniem kształcenia i kariery zawodowej... prowadzą nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych i specjaliści.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 sierpnia 2018r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz. U. z 2018r., poz. 1675). Rozporządzenie określa treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego, warunki i sposób realizacji
  i organizacji doradztwa zawodowego w szkołach i placówkach.

Założenia WSDZ

Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego obejmuje ogół działań mających na celu prawidłowe przygotowanie uczniów do podejmowania decyzji edukacyjno-zawodowych.

Główne założenia:

• WSDZ to celowe, systematyczne i zaplanowane działania podejmowane przez szkołę,
• Placówka realizuje koncepcję uczenia się przez całe życie,
• działania realizowane są w sposób spójny zgodnie z programem realizacji na każdy rok szkolny.

Adresaci działań w zakresie doradztwa

Działania związane z realizacją doradztwa zawodowego kierowane są do:

• uczniów,
• rodziców/opiekunów prawnych,
• nauczycieli.

Zadania WSDZ

• zapoznawanie uczniów z koncepcją uczenia się przez całe życie i rynkiem edukacyjnym,
• wspieranie ich w poznawaniu świata zawodów i rynku pracy,
• inspirowanie do dokonywania samooceny i poznawania własnych zasobów,
• udzielanie pomocy w nabywaniu umiejętności planowania i podejmowania decyzji związanych
  z dalszą ścieżką edukacyjną i zawodową.

Działania kierowane do uczniów

• konsultacje indywidualne, porady, udzielanie wskazówek,
• zajęcia grupowe realizujące treści programowe dla klas I-III, IV-VI, VII-VIII związanych tematycznie z obszarami: poznawanie siebie i własnych zasobów; świat zawodów i rynek pracy; rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie; planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno- zawodowych: kl. I–VI – prowadzenie orientacji zawodowej, kl. VII – 20 godzin lekcyjnych, kl. VIII – 20 godzin lekcyjnych, kl. VII i VIII –  realizacja zagadnień doradztwa zawodowego podczas lekcji wychowawczych – minimum 3 godziny,

• udostępnianie publikacji/literatury z zakresu doradztwa zawodowego,
• praca z informatorami o zawodach,
• spotkania z pracodawcami, absolwentami szkoły,
• projekcje filmów o zawodach, 
• tworzenie kół zainteresowań,
• wizyty zawodoznawcze.

Przykłady działań kierowanych do rodziców/opiekunów prawnych

• systematyczne przekazywanie wiedzy o dziecku, jego umiejętnościach, zdolnościach, zainteresowaniach,
• organizowanie spotkań doradczych,
• udostępnianie publikacji/literatury z zakresu doradztwa zawodowego.

Przykłady działań kierowanych do nauczycieli

• uświadamianie nauczycielom konieczności realizowania programu WSDZ
  na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego,
• umożliwianie udziału w projektach, kursach i szkoleniach związanych z obszarem doradztwa zawodowego wymiana doświadczeń, baza wiedzy.

Metody pracy

W poradnictwie indywidualnym metody stosowane w pracy doradczej to m.in.:

• konsultacje i porady indywidualne,
• diagnoza zainteresowań, mocnych stron.

W poradnictwie grupowym stosowane metody w pracy doradczej to m.in.:

• burza mózgów, dyskusja, pogadanki,
• metody testowe jak np. ankiety,
• metoda dramy: inscenizacje i odgrywanie ról,
• metody audiowizualne: filmy, prezentacje multimedialne,
• treningi umiejętności społecznych,
• gry symulacyjne i zabawy,
• zajęcia plastyczne.

Sojusznicy i sieci współpracy

• poradnia psychologiczno-pedagogiczna,
• kuratorium oświaty, organ prowadzący,
• urząd pracy,
• ochotnicze hufce pracy (OHP),
• pracodawcy, przedsiębiorcy.

Korzyści i przewidywane rezultaty wynikające z działań WSDZ – dla uczniów

• nabywają kompetencje niezbędne do rozpoznawania własnych predyspozycji zawodowych,
• potrafią dokonać samooceny, określając swoje mocne strony i zainteresowania, a także uzdolnienia i kompetencje (klasy IV-VI) i własne zasoby (klasy VII-VIII),
• poznają, czym jest rynek pracy i świat zawodów, wymieniają różne grupy zawodów
  i podają czynniki wpływające na wybory zawodowe (klasy IV-VI), a także wyjaśniają trendy zachodzące na współczesnym rynku pracy i potrafią dokonać autoprezentacji (klasy VII-VIII),
• poznają zasady rekrutacji do poszczególnych szkół ponadpodstawowych (klasy VII-VIII),
• uzasadniają potrzebę uczenia się przez całe życie, wskazują sposoby zdobywania wiedzy (klasy IV-VI) oraz określają strukturę systemu edukacji formalnej oraz możliwości edukacji pozaformalnej i nieformalnej (klasy VII-VIII),
• określają, kim chcieliby zostać, opowiadają o swoich planach edukacyjno-zawodowych (klasy IV-VI) oraz identyfikują osoby i instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej (klasy VII-VIII).

Monitorowanie i ewaluacja WSDZ

• rozmowy z rodzicami/opiekunami prawnymi oraz z uczniami
• sprawozdanie osoby realizującej orientację zawodową w klasach I-III,
• bieżące wypełnianie przez wychowawców i nauczycieli ankiet z przeprowadzonych działań w klasach IV-VI,
• sprawozdanie z zajęć prowadzonych w klasach VII-VIII z doradztwa zawodowego.

Program realizacji doradztwa zawodowego dla klas I – VI

Doradztwo zawodowe jest realizowane w klasach I – VI szkół podstawowych
na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego.

Cel orientacji zawodowej:

• zapoznanie uczniów z wybranymi zawodami, kształtowanie pozytywnych postaw wobec pracy i edukacji oraz pobudzanie, rozpoznawanie i rozwijanie ich zainteresowań i uzdolnień.

Orientacja zawodowa w kl. I - III

Orientacja zawodowa w kl. IV-VI

Program realizacji WSDZ dla klas VII-VIII

Doradztwo zawodowe jest realizowane w klasach VII i VIII szkół podstawowych
na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego,
na zajęciach z zakresu doradztwa zawodowego, na zajęciach związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu prowadzonych w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej, na zajęciach
z nauczycielem wychowawcą opiekującym się oddziałem, w ramach wizyt zawodoznawczych, organizowanych u pracodawców, które mają na celu poznanie przez uczniów środowiska pracy
w wybranych zawodach.

Cel doradztwa zawodowego (klasy VII-VIII)

• wspieranie uczniów w procesie przygotowania ich do świadomego i samodzielnego wyboru kolejnego etapu kształcenia i zawodu, z uwzględnieniem ich zainteresowań, uzdolnień i predyspozycji zawodowych oraz informacji na temat systemu edukacji
  i rynku.